VÌ SAO BÓNG ĐÁ ĐỨC SA SÚT ĐẾN VẬY?
10 năm trước đội tuyển Đức lần thứ tư dành chức vô địch thế giới sau trận chung kết thắng Argentina tại World Cup ở Brazil. Một năm trước đó Bayern Munich vô địch Champions League sau trận chung kết thắng Borussia Dortmund.
Tuy nhiên sau đó đội tuyển Đức có hai kỳ World Cup liên tiếp bị loại ở vòng bảng vào được đến bán kết Euro 2016 và bị loại ở vòng M8 Euro 2020. Tại giải Nation League mà UEFA mới thành lập gần đây ba mùa giải đã qua xe tăng Đức lần lượt xếp hạng 11, 8 và 10 chung cuộc. Chưa một lần giành vé vào chơi vòng chung kết. Họ chỉ vô địch giải đấu không quá quan trọng là Confederations Cup vào năm 2017.

Tại đấu trường UEFA Champions League với các câu lạc bộ như Dortmund, Bayern Leverkusen, Borussia Mönchengladbach, RB Leipzig, Tottenham,..họ chỉ có một lần vào bán kết. Những đội bóng này không đủ lớn mạnh để sát cánh Bayern và thể hiện sức mạnh của Bundesliga ở đấu trường châu Âu. Một chi tiết đáng chú ý nữa là ngay cả khi Bayern vô địch và RB Leipzig vào bán kết Champions League vào năm 2020. Đó cũng là mùa giải không bình thường bởi dịch covid-19 đã khiến giải đấu bị gián đoạn trong năm tháng và khi trở lại UEFA đã thay đổi thể thức với việc chỉ đá một lượt trận tại địa điểm trung lập tập trung từ vòng tứ kết. Từ những thống kê này ta thấy rõ được sự tụt hậu rõ ràng của bóng đá Đức trong một thập kỳ trở lại đây. Và Bastian Schweinsteiger một cựu cầu thủ của cả tuyển Đức lẫn Bayern Munich đã giải thích rằng Pep Guardiola chính là nguyên nhân khiến phong cách của bóng đá Đức thay đổi.

Nếu nói Guardiola tạo ra ảnh hưởng xấu, ông cũng chỉ có thể gây ra ở Bayern nhưng trên thực tế ngoài việc duy trì sự thống trị của đội chủ sân Allianz Arena ở Bundesliga. Ba năm liên tiếp vào bán kết Champions League không huấn luyện viên ở Đức nào làm được, thứ nữa nếu có trách thì phải trách một giải đấu đã không thể tạo ra sự cạnh tranh lớn hơn với Bayern. Nói đúng hơn Bundesliga không khác gì giải đấu cung cấp ngôi sao cho Bayern để đối bóng này cạnh tranh với những gã khổng lồ châu Âu, họ không giữ được cá tính của mình mà lại để ảnh hưởng bởi lối chơi từ một huấn luyện viên ngoài đó là lỗi của ai? Người hâm mộ đội tuyển Đức. Thế nhưng đời thì không như là mơ, thất bại 144 trong trận giao hữu với đội tuyển Nhật Bản là giọt nước tràn ly khi huấn luyện viên Hansi Flick mất ghế ở đội tuyển Đức. Trên thực tế kết cục này đã được dự báo từ trước bởi phong độ thảm hại mà Đội tuyển Đức, chủ nhà Euro 2024 thể hiện suốt quãng thời gian dài qua dưới sự dẫn dắt của Hansi Flick chỉ thắng được có bốn trong tổng số 17 trận đấu gần nhất của họ. Tính riêng trong năm 2023 đội tuyển Đức thua 4 trên 6 trận đã thi đấu, điều đáng nói là các thất bại của những cỗ xe tăng đều là trước những đối thủ không quá mạnh lần lượt là đội tuyển: Bỉ, Ba Lan, Colombia và gần nhất là đội tuyển Nhật Bản. Hansi Flick đã có khởi đầu triều đại của mình một cách vô cùng ấn tượng với tám thắng lợi liên tiếp, song sau đó là sự xả sút rất khó lý giải với đỉnh điểm là việc bị loại ngay từ vòng bảng World Cup 2022.

Trong hai năm với sự dẫn dắt của nhà cầm quân sinh năm 1965, đội tuyển Đức đá 25 trận với kết quả 12 thắng, 7 hòa và 6 thua. Tỷ lệ thắng 48% của Hansi Flick kém xa so với người tiền nhiệm. Vấn đề lớn nhất mà bóng đá Đức đang gặp phải là họ thiếu những tài năng kiệt xuất để gánh vác đội bóng. Dù luôn nổi tiếng với lối chơi khoa học dựa vào sức mạnh tập thể nhưng những cỗ xe tăng cũng cần một dàn trụ cột đủ chất lượng để triển khai những ý tưởng của nhà cầm quân. Khoảng trống mà các doanh thủ thuộc thế hệ vàng như Miroslav Klose, Philipp Lahm, Toni Kroos để lại là quá lớn. Đội tuyển Đức lúc này vẫn có những cầu thủ ở đẳng cấp thế giới như İlkay Gündoğan, Joshua Kimmich. Như thế rõ ràng là không đủ cho tham vọng lớn của người Đức như vào đội hình Die Mannschaft lúc này thật khó để tin rằng đoàn quân ấy có thể chinh phục được chức vô địch Euro 2024 dù giải đấu được tổ chức ngay trên sân nhà của họ. Hy vọng của người Đức giờ được gửi gắm vào những tài năng trẻ như Jamal Musiala, song khả năng họ có được những bước tiến khổng lồ chỉ trong vòng chưa tới 1 năm thật sự là một canh bạc. Và đây cũng chính là vấn đề của cả Bayern Munich khi mà Hùm Xám không còn có thể dựa vào những cầu thủ mang quốc tịch Đức trong đội hình của mình mỗi khi gặp khó khăn.

Điển hình như trận gặp Lazio vừa qua các cầu thủ như: Musiala, Joshua Kimmich và Leon Goretzka đều thi đấu đáng thất vọng. Lúc này Thomas Tuchel chỉ còn biết cách dựa vào Harry Kane, người đã ghi 28 bàn sau 29 trận trên tất cả các đấu trưởng. Và một ngày đẹp trời một pha rất điểm trong tư thế khó với tỉ lệ bàn thắng kỳ vọng dù rất thấp của Kane vẫn có thể trở thành siêu phẩm. Vào ngày kia, ngay cả khi đứng trước khung thành rộng mở bàn thắng vẫn ngoảnh mặt. Sau khi thất bại trên đất Italia người hâm mộ chỉ trích Harry Kane vì mang vận rủi từ Tottenham đến Bayern. Lúc còn chơi bóng tại Anh, Kane dù rất hay ghi bàn đều đặt nhưng lại không có lấy một danh hiệu lớn nào. Phán xét Kane chỉ qua một trận đấu tịt ngòi thực sự là rất không công bằng. Mũi nhọn người Anh đã rất nỗ lực luôn tìm cách để ghi bàn hoặc tạo điều kiện cho đồng đội lập công. Thế còn những cầu thủ Đức khác họ đã ở đâu khi đội bóng cần?

Mùa trước khi Bayern thua Man City 0-3 ở trận tứ kết lượt đi Champions League, đội bóng Đức đã chơi không hề tệ họ có những cơ hội ghi bàn rõ rệt nhưng tất cả đều bị phung phí. Cuối cùng Bayern phải nhận cái kết đắng sau hàng loạt sai lầm của trung vệ người Pháp Dayot Upamecano, kịch bản tương tự trên đất Italia xảy ra một năm sau. Số phận như muốn trêu đùa Upamecano khi luôn chọn anh sắm vài tội đồ. Hậu vệ người Pháp phạm lỗi rất thô trong vòng cấm khiến đội nhà phải nhận phạt đền. Một lần có thể do tình, cờ hai lần sẽ là ngẫu nhiên nhưng đến lần thứ ba thì là thói quen, xu hướng. Bất kể đó là gì Upamecano đang trở thành vấn đề với Bayern, ở những trận cầu quan trọng anh như trái bom nổ chậm có thể làm hại đội nhà bất cứ lúc nào.

Thất bại 0-1 trước Lazio không phải là thảm họa, đội bóng Đức vẫn còn 90 phút lượt về tại thánh địa Allianz Arena. Nếu nhìn vào thế trận trên sân, việc gục ngã trước đại diện Serie A giống như một tai nạn hơn thảm họa với Bayern, vấn đề đáng lo nhất lúc này nằm ở nhuệ khí của đội bóng. Mới vài ngày trước Bayern thảm bại 0-3 trước Bayern Leverkusen ở giải quốc nội, quá nhiều trận thua liên tiếp khiến tâm lý cầu thủ bị ảnh hưởng. Với Bayern những gì họ cần làm lúc này là mau chóng quên đi thất bại và sớm đưa mọi thứ trở lại đúng quỹ đạo. Lúc này vai trò thủ lĩnh tinh thần sẽ rất quan trọng Thomas Tuchel cần khơi dậy điều đó với tuyển Đức. Mọi chuyện không hề dễ dàng như vậy, họ đang thiếu hụt ngôi sao trầm trọng, nếu như Hansi Flick trong 3 năm nắm quyền liên tục thử nhiệm sáo trộn thì Julian Nagelsmann đề cao tính đơn giản hiệu quả nếu như Flick tạo cơ hội cho cầu thủ trẻ thì Nagelsmann chỉ dùng các cầu thủ có phong độ tốt kể cả lớn tuổi. Có thời điểm danh sách triệu tập của Nagelsmann trong 26 cái tên được gọi có tới 12 cầu thủ ngoài 20 tuổi với đội tuổi trung bình lên tới 28,54 đây là danh sách triệu tập già nhất của đội tuyển Đức trong hơn 20 năm qua, điều này phần nào gợi nhớ ký ức đẹp đẽ về một thời hào hùng của cỗ xe tăng. Với những cầu thủ dày dặn kinh nghiệm và những đóa hoa nở muộn như Oliver Bierhoff, một đội tuyển Đức già dặn, lì lợm, đơn giản nhưng hiệu quả chính xác là mục tiêu hướng đến của Nagelsmann.

Nagelsmann tuyên bố về kế hoạch tái thiết đội chủ nhà tại Euro 2024: “Cách nhanh nhất để thoát khỏi cuộc khủng hoảng vừa qua là thực hiện một quy trình đơn giản. Kế hoạch của chúng tôi sẽ không phức tạp như bóng đá khắp câu lạc bộ, đơn giản là một từ khóa hay nhất là với đội tuyển Đức vào lúc này. Chúng tôi sẽ không thay đổi 14 sơ đồ trong một trận đấu.” Đừng chờ đợi một màn lột xác của đội tuyển Đức dưới thời Nagelsmann, ông không đủ bột để gột nên hồ. Nhưng nếu Nagelsmann tìm được long mạch của đội tuyển Đức bằng việc khơi dậy lòng quyết tâm và mài nhọn lối chơi đơn giản họ vẫn có thể mơ cao mơ xa tại Euro 2024. Thế nhưng để nói về tương lai dài hạn khi nào bóng đá Đức trở lại với ánh hào quang xưa xem chừng vẫn còn là một dấu hỏi lớn.